Το "Φάρμακο" της Φινλανδίας.

kathimerini.gr
7.5.2009

Το «φάρμακο» της Φινλανδίας

Tης Ριτσας Μασουρα

Iσως δεν είναι η καλύτερη πρόταση, εν όψει μάλιστα του καλοκαιριού. Αλλά μήπως θα ήταν εξαιρετική ιδέα να μετακομίσουμε ομαδικώς στη Φινλανδία, αντί να συζητάμε ξανά και ξανά εκ του μακρόθεν για το φινλανδικό μοντέλο; Βεβαίως κάποιοι θα διαμαρτυρηθούν για το ψυχρό κλίμα. Οι περισσότεροι όμως θα προβάλουν βέτο, έντρομοι στην ιδέα ότι θα χρειαστεί να ενστερνιστούν τις αξίες και τις αρχές διακυβέρνησης μιας χώρας, η οποία αγνοεί τι σημαίνει διαφθορά, δεν ξέρει από σκανδαλολογίες και ατελείς νόμους περί ευθύνης υπουργών, δεν διαθέτει «λαμόγια» ούτε λειτουργεί με «γρηγορόσημο», μάλλον δεν έχει ακούσει για μαύρο χρήμα και ΜΜΕ καιμ το πιθανότερο, θα χρειαστεί φροντιστήριο για να αντιληφθεί τι σημαίνει «κάνω φροντιστήριο για να μπω στο πανεπιστήμιο».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κ. Παπούλιας, ο οποίος επισκέφθηκε τη Φινλανδία, έστειλε προχθές ένα απλό μήνυμα προς τους Ελληνες πολιτικούς αρχικά και κατ’ επέκτασιν προς όλους εμάς: να ακολουθήσουμε τη συνταγή και το φάρμακο της Φινλανδίας. Διαφάνεια στην πολιτική τάξη, έλεγχο στα δημόσια οικονομικά και ο καθένας να απλώνει τα πόδια του όσο το πάπλωμά του του επιτρέπει. Το αυτονόητο, δηλαδή, το οποίο στην Ελλάδα παραμένει ζητούμενο και απαιτείται συσσώρευση πολλών διατριβών προκειμένου να πάρει σάρκα και οστά η χρηστή διακυβέρνηση που θα τιμά τη χώρα και τους πολίτες της. Οπως ακριβώς στη Φινλανδία. «Το φάρμακο που προτείνω» είπε η Φινλανδή πρόεδρος Τ. Χάλονεν, συνομιλώντας με τον κ. Παπούλια, «είναι η καλή διακυβέρνηση και η διαφάνεια σε τέτοιο βαθμό, ώστε κανείς να μην τολμάει να κάνει κάτι που δεν είναι σωστό».
Η Φινλανδία, την οποία είχα την τύχη να επισκεφθώ υπό τη δημοσιογραφική μου ιδιότητα στις αρχές της δεκαετίας του ’90, εξαιτίας της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ βυθίστηκε σε μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση και η τότε πολιτική ηγεσία ζήτησε από τους Φινλανδούς να συμβάλουν ώστε να ξαναπιάσουν το κομμένο νήμα της ανάπτυξης. Κάπως έτσι, σαν ένα παραμύθι, εξελίχθηκαν τα πράγματα, συνέβαλε και η έκρηξη της κινητής τηλεφωνίας, αλλά τα πάντα στηρίχθηκαν στο κεφάλαιο που λέγεται εκπαίδευση. Η Φινλανδία έκτοτε έχει αναγάγει την παιδεία σε αξία ζωής, πολύτιμο αγαθό, βασικό επενδυτικό εργαλείο που συμβάλλει αποτελεσματικά όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και στην καθημερινότητα του πολίτη. Γράφτηκε ότι ο γιος του προέδρου της ΝΟΚΙΑ πηγαίνει στο ίδιο σχολείο με το γιο του θυρωρού μιας πολυκατοικίας. Ναι, γιατί στη Φινλανδία δεν υπάρχουν σχολεία για τους μεν και σχολεία για τους δε. Και αν κάτι απασχολεί το πολιτικό και εκπαιδευτικό προσωπικό της χώρας δεν είναι το πώς θα αυγατίσουν τα προσωπικά περιουσιακά τους στοιχεία, αλλά το πώς θα προωθήσουν την κοινωνία της γνώσης.
Στη χώρα του Αη Βασίλη η ζωή είναι μινιμαλιστική και αν θυμάμαι καλά η τότε πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας ζούσε σε ένα σπιτάκι δύο δωματίων κάπου έξω από το Ελσίνκι, όταν δε εμμέσως τη ρώτησα γιατί, μου απάντησε ότι στη ζωή προέχουν άλλες αξίες. Θα τολμούσα ίσως να πω ότι αυτά συμβαίνουν στη Φινλανδία επειδή κατοικείται από Φινλανδούς και τα υπόλοιπα συμβαίνουν στην Ελλάδα επειδή κατοικείται από Ελληνες, αλλά μια τέτοια σκέψη θα λειτουργούσε ισοπεδωτικά και κανείς δεν το αξίζει.